تأملی در زیارتنامه حضرت فاطمه سلام الله علیها
باتوجه به این بخش از زیارتنامه حضرت فاطمه (س)؛ «یا مُمتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ اللهُ الَذی خَلَقَکِ قبلَ أن یَخلُقَکِ فَوَجَدَکِ لِما امتَحَنَکِ صابرةً»؛ چطور ممکن است خداوند متعال، قبل از خلقت از این بانو امتحان گرفته و ایشان را صابر یافته باشند؟
خداوند، قبل از آفرینش جسمانی انسانها، علم کامل از ویژگی‌ها و ظرفیتهای روحی آنها دارد. در متون اسلامی، این باور وجود دارد که اراده و خواست الهی بر تمام چیزها حاکم است و خداوند میداند که چه کسانی در آزمونهای زندگی صبر و استقامت نشان خواهند داد.
چطور ممکن است کسی قبل از خلقتش امتحان بشود؟
- اقتضای علم الهی: در آموزه‌های اسلامی، خداوند علم مطلق دارد و از هر چیزی آگاه است. این به این معناست که او قبل از آفرینش هر فرد، میداند که آن فرد در آزمونها چگونه رفتار خواهد کرد. این علم الهی به معنای عملی بودن آزمون پیش از آفرینش نیست، بلکه نشان‌دهنده شناخت کامل خداوند از بندگانش است.
- وجود عالم ارواح (ذر): برخی از متون دینی به وجود عالم ذر اشاره میکنند، جایی که روح انسانها قبل از ورود به جسم آزموده میشود. این نظریه مبنای فلسفی دارد و در منابع اسلامی مورد بحث قرار گرفته است.
